Sportverslagen, gevonden voorwerpen, berichten wat de Duitsers wel of niet wilden, fragmenten uit brieven, dagboekaantekeningen, enz. zijn door Andries de Vries in 32 multomappen en 2000 bladzijden verzameld. Na zijn overlijden werd dit archief overgedragen aan het Historisch Genootschap Beemster en samen met artikelen die later in het verenigingsblad ‘De Nieuwe Schouwschuit’ over de Tweede Wereldoorlog zijn geschreven vormden dit de basis voor het boek over “Beemster in oorlogstijd.

Het boek gepresenteerd in cultureel centrum Onder de Linden in aanwezigheid van de dochter van Andries, Elly de Vries en haar man Prof. Ken David die hiervoor uit Michigan, V.S. waren overgekomen. Naast de eregasten waren ook genodigden van het Historisch Genootschap Beemster en wethouder Coen Lageveen aanwezig.

Onderlinge samenhang
Over de totstandkoming van het boek en wie Andries de Vries was spreek ik met Vincent Falger. Samen met de overige redactieleden: Geert Heikens, Jaap Dik, Lida Tol en Johan de Jong heeft hij de artikelen chronologisch in het boek geplaatst en daar waar nodig van aanvullende teksten voorzien.

“Andries de Vries was een echte Beemsterling, hier geboren en getogen. In de oorlog was hij in de leeftijd dat hij opgeroepen werd voor tewerkstelling in Duitsland. Maar hij is ondergedoken. Toen in de nacht van 26 augustus 1944 een razzia werd gehouden in Middenbeemster zijn er vier jongens opgepakt. Ze zijn afgevoerd en niet meer teruggekomen. Op Andries werd ook gejaagd maar hij wist te ontsnappen en vond het hier niet meer veilig. Hij is naar Schermerhorn gegaan en heeft daar de rest van de oorlog uitgezeten”.

Op 5 mei keerde hij weer terug. Als jonge man heeft de oorlog zo’n diepe indruk gemaakt dat hij daarmee bezig bleef. Wat hij gedaan heeft is uit alle mogelijke bronnen berichten uit de oorlog en over de Beemster verzamelen en uitknippen. Daar zat geen onderlinge samenhang in. Corrie Beemsterboer en ik hebben dankbaar gebruik gemaakt  van deze collectie toen we onze ‘Nieuwe kroniek van de Beemster’ schreven. Dat boek was in 2012 uitgekomen. Daar zat heel veel verwerkt uit het archief van Andries de Vries.

“Er is sindsdien geregeld geschreven over de Tweede Wereldoorlog in het verenigingsblad ‘De nieuwe Schouwschuit’. Daaruit zijn alle artikelen die over de oorlog gaan gebundeld en voorzien van chronologie in dit nieuwe boek. Je kan nu van dag tot dag volgen wat er hier gebeurde. Voorzover wij daarover materiaal konden beschikken. Waarschijnlijk is er nog wel meer. Wie weet wat er nog bovenwater komt, het is nooit afgelopen”.

Nieuwe foto’s en nieuwe zaken
De chronologie in het boek is een heel nieuw gegeven verteld Vincent Falger. “Er is uit verschillende bronnen veel bij elkaar gehaald en waar we maar nieuwe foto’s konden vinden hebben we dat gedaan en gebruikt en daardoor werd het boek steeds wat dikker maar dat zagen we niet als een probleem”.

Tijdens het schrijven van een artikel over het Noord-Hollands kanaal en de Beemster aspecten kwam Vincent Falger in het Nationaal Archief geheel toevallig een map tegen met de titel ‘Beemsterverzet in de Tweede Wereldoorlog’. Daarin kwam een namenlijst voor met mensen die actief waren geweest in het verzet. Daarin stonden namen die nog niet eerder bekend waren. Dat is de laatste toevoeging van in dit nieuwe boek.

Het boek wordt gratis ter beschikking gesteld aan leden van het Historisch Genootschap Beemster. Voor niet-leden zij er nog enkele exemplaren à €15,00 te koop bij antiquariaat Serendipity aan de Middenweg 161, Middenbeemster.

(Tekst en foto’s: Remco Schoonderwoert)