Het thema van de Open Monumentendag 2024 is: erfgoed van routes, netwerken en verbinding. Ik ga de opengestelde monumenten in de Beemster opzoeken en de vraag te stellen: ”Hoe past dit monument in het thema?’’ Het is mooi weer dus, hop, op de fiets naar de eerste stop.

De dorpswandeling door Middenbeemster
De wandeling, met Geert Heikens als gids, vertrekt vanaf het bezoekerscentrum. Naast de geschiedenis over het droogleggen van de Beemster wordt ook het verhaal verteld van het trammetje dat vanaf Purmerend via de Beemster naar Alkmaar heeft gereden. De aanduiding ’café Tramzicht’ boven de deur van het ‘Spijshuis’ en de brugdragers bij de inundatiesluis herinneren daar nog aan. Vanwege de opgebroken Middenweg laat ik mijn fiets bij het bezoekersmuseum achter en loop naar de volgende stop.

Keyserkerk
Het volgende monument is de Keyserkerk. Daar word ik ontvangen door Marie Schoevers. Met orgelmuziek op de achtergrond. Eerst denk ik dat het prachtige orgel bespeeld wordt maar Marie haalt me snel uit de droom, het is een cd-speler. “Doordat de renovatie van de toren nu al plaats vindt in plaats van oktober konden we de hoofdingang niet gebruiken. Daarom hebben we de Keyserin opengesteld zodat er een verbinding plaats vindt tussen het oude, traditionele monument en de nieuwe omgeving. Naar de volgende stop is het een kort stukje lopen over een nieuw aangelegd trottoir.

Museum Betje Wolff
‘Aanbellen s.v.p’ staat er bij de voordeur van het volgende monument, museum Betje Wolf. Ik word ontvangen met koffie in de achtertuin en spreek met Aafje de Jong, voorzitter van museum Betje Wolf over het thema ‘routes, netwerken en verbindingen.’ Uit onvrede met de politieke situatie in land en omdat ze zich als ‘patriotten’ niet meer veilig voelden vluchtten Betje Wolff en Aagje Deken in 1788 naar Trevoux in Frankrijk. Onze expositie over de Franse tijd van Betje en Aagje laat de route zien die destijds werd afgelegd met een postkoets.

Door het bouwverkeer heen steek ik over naar het volgende open monument:

Agrarisch museum Westerhem
“De lezing die we zondag gaan houden gaat over het openbaar vervoer in de Beemster en dan met name over de tram die reed van Purmerend naar Alkmaar. Dat is onze invulling van het thema” aldus Jan Jobsis. “Daarnaast laten we een film zien over het vervoer tijdens een kerkgang waarbij boeren met paard en wagen naar de kerk gingen. Dat is een paar jaar geleden opnieuw gedaan en gefilmd. Deze wagens en karren staan ook in het museum. Maar het is deze dagen ook belangrijk om te laten zien hoe mooi dit monument is”.

De volgende stop ligt een stuk verder, namelijk aan de Hobrederweg. Ik stap op de fiets en ga korenmolen de Nachtegaal opzoeken.

Korenmolen De Nachtegaal
“De molen draait voor de Prins” legt molenaar Paul Buurmans uit. “Dan draait de molen zonder productie te maken. Dat is een gebruik uit de Tachtigjarige oorlog. Tijdens een belegering liet men de molens draaien om de Spanjaarden de indruk te geven dat de belegerde stad nog voldoende voedsel had. Psychologische oorlogsvoering dus.” Samen met vrijwilliger Hans Erkamp ontvangt hij op zaterdag de bezoekers. Op de vraag hoe het monument inhoud geeft aan het thema moet hij even nadenken. “We hebben vandaag een familie uit Brabant. Vanochtend stonden ze met z’n allen aan het kruirad te draaien om de molen op de wind te zetten. Die verbinding van mensen met het monument is onze invulling van het thema.” Door die verbinding hopen we ook mensen te kunnen werven want we zijn altijd op zoek naar vrijwilligers.

Naar het volgende monument fietsen is maar een kort stukje.

De Vertoeving
Als ik aankom staan er veel auto’s geparkeerd maar dat blijkt later voor een kinderfeest te zijn. In de Vertoeving zelf is het rustig. Marleen Hendrikx vertelt over de invulling van het thema: ”De Vertoeving heeft een huiskamerfunctie in de Beemster. Daarnaast is hier theater, muziek en worden er lezingen gehouden. De sociale functie, de verbinding tussen mensen, die de Vertoeving heeft is de invulling van het thema van deze Open Monumentendagen.

Dit was de laatste stop, tijd om terug te fietsen naar het begin van mijn fietstocht, mijn eigen monument(je).

Remco